Hier lees je de verhalen van reizigers die ervaringen hebben met het risico op rabiës tijdens hun reis
Janne
In 2024 zocht Janne (28) haar vriend op die al langere tijd aan het reizen was. Het plan was om met z’n tweeën 7 weken te gaan backpacken in Brazilië. Hun onbezorgde reis werd ineens verstoord door een spelletje met een jonge hond.
‘Ik werd steeds comfortabeler met die hond.’
Tijdens het bekijken van een zonsopkomst op het strand was er een hondje dat met hen meeliep. ‘Dat hondje was fan van ons en ik ook van het hondje. Ik werd steeds comfortabeler met hem en ik was met hem aan het spelen’, aldus Janne. Hierdoor ontstonden bloedende bijt- en krabwondjes op haar hand. Janne besteedde daar geen aandacht aan. Ze vroeg nog wel aan haar vriend of ze hier iets mee zou moeten doen maar besloot dat het niet nodig was omdat het zo’n lieve hond was.
‘Vrijwel meteen zat ik daar huilend op het strand.’
Later vernam Janne dat een meisje dat ook verwond was door het spelen met dezelfde hond, met spoed moest vliegen om vaccinaties te halen. Toen raakte Janne in paniek: ‘Oh my god, ik ben al te laat, dit was het’ dacht ze.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Via een reisgenoot kreeg Janne te horen: ‘je moet echt nu, nu, nu naar het ziekenhuis’. Maar het was vrijdagmiddag 16.00 uur, waar moest ze naartoe? Pas bij de vierde medische post, een privaat vaccinatiebureau, kon ze na uren wachten geholpen worden. Het was moeilijk om zich verstaanbaar te maken. Ze denkt dat ze meer prikken kreeg dan nodig, maar was allang opgelucht. ‘Tot die eerste vaccinatie was ik alleen maar in paniek en aan het huilen en in mijn hoofd afscheid van mijn ouders aan het nemen. Gelukkig was mijn vriend erbij, anders had ik het niet gered’.
‘Zonde, je bent er gewoon echt veel tijd mee kwijt’
‘We zouden weer verder reizen maar ik moest nog best vaak terugkomen voor nieuwe prikken, dus die moet je dan wel in je vakantie gaan inplannen.’ Janne moest zodoende samen met haar vriend gaan bedenken waar ze wel en waar niet naartoe konden gaan. Aangezien de vaccinaties niet altijd beschikbaar zijn op afgelegen plekken. En ja, steeds op en neer rijden kost best veel tijd. ‘Allemaal zonde, je bent er gewoon echt veel tijd mee kwijt.’
‘Je kunt niet per se zien dat een hond hondsdol is’
Als Janne terugblikt zegt ze: ‘Ik ben heel diervriendelijk ingesteld en vind het heel moeilijk om dieren met rust te laten. Maar er zit natuurlijk wel verschil tussen een Braziliaanse straathond en een Nederlandse huishond. Bij hondjes heeft het feit dat hij er verzorgd uitziet niet perse te maken met ziektes of gezondheid, maar met of er eten beschikbaar is. Je kunt niet perse zien dat een hond hondsdol is, dus je moet sowieso een beetje oppassen. Het zal maar zo zijn dat hij wél rabiës heeft.’
Janne kijkt terug op de situatie en wil nu aan andere reizigers meegeven: ‘Zorg dat je van je vakantie kunt blijven genieten en houd afstand van dieren, hoe lief ze er ook uitzien. Het is het gewoon niet waard, vooral de angst op zo’n moment. Dat is een situatie waar je jezelf volgens mij niet in wilt laten komen.’
Rabiës staat ook wel bekend als hondsdolheid. Het is een virus dat vooral voorkomt bij zoogdieren. Dit kan voorkomen bij wilde dieren en in sommige landen ook bij huisdieren zoals honden en katten. Als een mens rabiës krijgt, zullen de meesten daaraan sterven. Rabiës kan je oplopen door contact met dieren.
‘Dan voelt het een beetje als kiezen tussen leven en dood.’
Nora (24) ging twee maanden backpacken door Midden-Amerika, gedeeltelijk samen met haar vriend. Op de helft van haar reis, bij een afgelegen verblijf ging het mis toen Nora in contact kwam met een zwerfhond.
‘Toen kreeg ik wel een beetje paniek van, oké dit is niet zo handig, een open wondje en rabiës’
Nora: ‘We zaten te ontbijten en ik had van die kapotgelopen voeten door de slippers. Er liepen daar best wel veel honden. Ik hou heel erg van dieren, dus ik haalde die hond ook een beetje aan. Alleen toen likte hij aan mijn voet en toen dacht ik: o, dit is niet zo handig, want ik voelde een soort van mijn wondje bijten die open was door mijn slipper. Toen kreeg ik wel een beetje paniek door een open wondje en rabiës.’
‘Doe het nou maar gewoon, anders zit je 9 maanden lang met zorgen om te kijken of je iets van symptomen krijgt.’
De dag na het incident belden Nora’s ouders voor haar met de alarmcentrale van haar zorgverzekering, aangezien Nora zelf slecht bereik had. Het advies was uiteindelijk om wel vaccinaties te halen. Nora: ‘Ik denk dat vooral mijn eigen stem in mijn hoofd zei: doe het nou maar gewoon, anders zit je 9 maanden lang met zorgen om te kijken of je iets van symptomen krijgt.’
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Nora zou op dat moment naar een relatief grote stad gaan, met 5 ziekenhuizen. Bij aankomst gingen ze meteen naar het grootste ziekenhuis. ‘Daar konden ze ons niet helpen. Toen werden we weer doorgestuurd naar een ander ziekenhuis.’
‘Dat neemt wel je vakantie over eigenlijk.’
Het volgende ziekenhuis was te bereiken met een veerpont, maar ook in dit ziekenhuis kon Nora niet direct geholpen worden, omdat het vaccin niet aanwezig was. Het feit dat zij geen Spaans sprak maakte het extra moeilijk. Er kon wel geregeld worden dat Nora de volgende dag een vaccinatie zou krijgen.
Nora: ‘We hebben uiteindelijk heel vaak het veerpontje moeten nemen van 30 minuten, maar volgens mij moest ik een dag later of twee dagen later de tweede vaccinatie en toen weer vlak voordat we weggingen, weer naar een ander andere plek.’
‘Dat neemt wel een beetje je vakantie over eigenlijk, achteraf gezien. Op een gegeven moment leg je je erbij neer, ga je door met je reis, maar het was wel even denk ik drie dagen niet zo heel leuk hierdoor. Maar voor mij was het het vervelendste dat het echt in mijn hoofd ging spelen, terwijl je eigenlijk zorgeloos op reis bent natuurlijk.’
‘Dat hele proces zou ik absoluut niet nog een keer door willen gaan.’
Zelf heeft Nora hier wel iets van geleerd: ‘Ik dacht vroeger altijd: oppassen voor honden die gevaarlijk lijken of onaardig. Maar als je zelf een open wond hebt, kan dat een risico vormen. Ook al is het een lieve hond, dan kan hij natuurlijk nog steeds besmet zijn met rabiës en dan later pas die verschijnselen krijgen, waardoor je het alsnog kan krijgen. Dat besef is toen wel echt gekomen. Ik denk er nu echt anders over, ook omdat ik wel door heb hoe het proces is als je eenmaal een ziekenhuis moet zoeken. Dat hele proces zou ik absoluut niet nog een keer door willen gaan, en al helemaal niet in een ander land.’
Isa (21) dacht samen met haar moeder zes dagen lang lekker te genieten van een vakantie in Gambia. Dit verliep echter anders toen zij als allereerste activiteit apen gingen voeren.
‘Toen mijn nootjes op waren, werd die aap boos en beet hij mij.’
Isa: ‘Het was de allereerste ochtend en ik was tien minuten bezig met voeren en toen waren mijn nootjes op. Toen werd zo’n aap boos omdat ik geen voer meer had. En beet hij mij in mijn vinger. Er kwam allemaal bloed uit.’
‘Toen raakten we echt in paniek.’
Isa en haar moeder hebben direct op het internet gezocht wat te doen. ‘Dan zie je al die rabiës-verhalen van ‘Als je het krijgt ga je dood’ en ‘Je moet antistoffen krijgen binnen 24 uur’. Toen raakten we echt in paniek.’
Op aanraden van haar vader in Nederland had zij contact met haar zorgverzekering. Ze moest een mail sturen met alle informatie zoals een foto van de wond en een gedetailleerd verhaal. Na uren wachten kreeg ze bericht met het advies om de alarmcentrale te bellen.
Isa: ‘Toen hebben die SOS gebeld. Die begon ook over antistoffen maar die zei ook ‘Dat is er niet in Afrika, dus dan zou je terug naar Nederland moeten komen binnen 24 uur’. Nog meer paniek. Later zei hij gelukkig: ‘Nee, het is niet nodig, je kan gewoon daar naar het ziekenhuis, krijg je daar een vaccinatie, en daar moet je er vijf van’.
‘Het was het beste ziekenhuis daar, maar het voelde niet helemaal prettig om daar een injectie te krijgen.’
In de avond heeft ze samen met haar moeder een taxi naar het ziekenhuis genomen. De rit heen en terug en het verblijf in het ziekenhuis nam in totaal 3 uur in beslag. Maar daarmee was het nog niet klaar. Isa: ‘Eigenlijk was ik van de zes dagen vakantie in Gambia drie dagen de hele dag wel met die prikken en rabiës bezig geweest, in plaats van dat ik gewoon lekker aan het zwemmen was’.
Bij terugkomst in Nederland was het nog niet klaar: ‘Ik kwam op zaterdag aan op Schiphol en ik moest zondag dan weer terug voor de volgende vaccinatie. Want zondag was de GGD dicht natuurlijk. Dus moest ik terug naar Schiphol voor dat vaccin. En dan daarna nog twee keer naar de GGD voor een vaccinatie.’
‘Het was wel net even wat meer geld dan de vakantie origineel zou kosten.’
Behalve de paniek en de tijd die het in beslag heeft genomen, was er nog een andere bijkomstigheid: de kosten. ‘Een groot deel van de kosten heb ik betaald uit het eigen risico. Maar het waren niet alleen de kosten voor die prikken. We hebben ook omdat we zoveel uit paniek hebben gebeld, echt énorme belkosten naar Nederland gemaakt. Dat kwam er nog eens bovenop”.
‘Blijf gewoon uit de buurt.’
Zelf zou Isa niet meer naar een apenpark gaan en al helemaal niet om de apen te voeren. Met haar verhaal wil ze anderen waarschuwen: ‘Blijf gewoon uit de buurt. En zo leuk was het nou ook weer niet, dat voeren’.
Ook de angst bleef aanwezig: ‘Je leest dat één van de eerste klachten koorts is. Dus in die periode had ik wel zoiets van, oké, als ik nú koorts krijg, dan is het klaar. Dan ga ik. Want toch, ook al heb je dan al die vaccinaties gehad daar, toch vertrouw je het niet helemaal.’
Zelf heeft Isa hiervan geleerd: ‘Heel veel dieren kunnen rabiës hebben. En ik was er echt niet vies van om een hondje of een katje te aaien. Dus, ja, ik blijf er nu wel van af. Zeker.’
Hoe voorkom je rabiës?
Rabiës is een dodelijke ziekte. Voorkom dat een dier je bijt, krabt of likt. Dit kun je het beste doen door afstand te houden. Je kunt aan de buitenkant niet zien of ze rabiës hebben. Houd afstand, besteed geen aandacht aan het dier en loop rustig voorbij.