Zorgzaam vaccineren
Een vaccinatie kan voor kinderen en ouders best spannend zijn. Een goede voorbereiding helpt om het proces zo prettig mogelijk te maken. In deze tekst lees je hoe zorgverleners en ouders samen kunnen zorgen voor een kindvriendelijke vaccinatie. Ook krijg je tips over wat helpt tijdens en na het vaccineren, zodat het een rustige en fijne ervaring voor je kind wordt.

Voorbereiding
Een goede voorbereiding kan vaak kind en ouder helpen om het vaccineren minder spannend te laten zijn. De zorgverlener kan met het kind en ouder afstemmen wat ze fijn vinden tijdens het vaccineren. Bij GGD regio Utrecht vinden we het belangrijk om zorgzaam te vaccineren. Hierbij houden we extra rekening met wat fijn is voor ouder en kind. Bijvoorbeeld:
- Wil je je kind voeden tijdens het vaccineren?
- Hoe vindt je kind het fijn om te zitten?
- Waar wil je kind het over hebben tijdens het vaccineren?
- Wil je kind dat we aftellen? Of juist niet?
Tijdens het vaccineren
Als de vaccinaties gegeven worden op het consultatiebureau helpt het om je kind goed voor te bereiden. Helpend taalgebruik ( Folder helpend taalgebruik – PROSA kenniscentrum ) kan dan helpen in aanloop naar de afspraak toe, maar ook tijdens het contactmoment op het consultatiebureau.
Helpend Taalgebruik
Onderzoek wijst uit dat praten over pijn of het vragen naar pijn kan leiden naar meer angst of pijn. Het kan dus helpen om helpende woorden of positieve taal te gebruiken om een vaccinatie prettiger te laten verlopen.
Enkele voorbeelden van helpend taalgebruik zijn:
Zeg niet:
‘Je krijgt een prikje vandaag.’
Zeg liever:
‘Je krijgt medicijnen om te zorgen dat je beter wordt (of gezond blijft)’
Of als je kind vraagt of het pijn gaat doen
Zeg niet:
‘Het doet maar even pijn.’
Zeg liever:
‘Sommige kinderen voelen een drukkend gevoel, anderen zeggen dat ze niets voelen. Ik ben benieuwd hoe het bij jou voelt.’
Wat kan nog meer helpen?
- Rust uitstralen naar je kind helpt. Letten op ademhaling en een kalme stem helpen tijdens het vaccineren.
- Afleiding werkt, of beter gezegd: afstemmen!
In veel gevallen helpt afleiding. Het is daarom goed om met de verpleegkundige in gesprek te blijven. Samen kijk je wat werkt voor jouw kind. Denk aan: letten op ademhaling, bellenblazen, windmolentje blazen, een zoekboek of muziek. - Voeden tijdens vaccineren mag, maar overleg eerst even met de jeugdarts of jeugdverpleegkundige.
- Tegelijkertijd vaccineren. Moet je kind meer dan 1 vaccinatie? Bespreek met je jeugdarts of jeugdverpleegkundige of ze op 1 prikmoment meerdere vaccinaties kunnen zetten.
Verdovende zalf
Er bestaan verdovende zalven die de huid minder gevoelig maken. De vaccinatie gaat door de huid, in de spier. De korte pijnprikkel is daardoor nog steeds aanwezig: de zalf werkt niet tegen pijn in de spier. Daarom is het bij GGD regio Utrecht niet mogelijk om deze zalf te gebruiken. Een goede voorbereiding en afstemming zorgt bijna in alle gevallen voor een prettige vaccinatie voor je kind.
Na de vaccinatie
Hier krijg je een aantal tips voor ná de vaccinatie:
- Geef je kind complimenten na de vaccinatie en troost je kind
- Op locatie zijn er vaak kleurplaten voor je kind. Deze werken als een beloning, maar ook om je kind af te leiden.
- Je kunt het beste niet wrijven of masseren op de plek waar je kind is gevaccineerd. Dit zorgt voor extra zwelling.
- Koelen van de plek waar je kind is gevaccineerd helpt ook niet.
Extra informatie
Neem contact op met je eigen GGD-locatie om de vaccinatie van jouw kind te bespreken
De jeugdarts of jeugdverpleegkundige kan meedenken bij het vaccineren van je kind. Is er toch sprake van angst? Ook dan kijken we samen wat er kan helpen in de toekomst.
GGD regio Utrecht gebruikt informatie over zorgzaam vaccineren gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, samenwerkingen met andere GGD’en, maar ook het PROSA kenniscentrum.
- Helpend Taalgebruik kan helpen voor, tijdens en na een medische handeling, lees hier wat je kan doen; Folder helpend taalgebruik – PROSA kenniscentrum
- Luister op Spotify naar een podcast voor ouders over het voorbereiden op de vaccinatie van je kind.
- Meer informatie over PROSA en kindvriendelijk vaccineren: Zorgzaam vaccineren – PROSA kenniscentrum
- Wil je meer weten over prikken zonder angst bij kinderen? Kinderarts Piet Leroy geeft in het artikel ’Prikken zonder angst bij kinderen’ tips over hoe een vaccinatie zonder angst, pijn, of dwang kan.