Onderzoek Bouwen aan een Gezonde Gemeenschap

In het project staat community building centraal. We kijken daarbij naar de directe en indirecte invloed van sociale cohesie op de gezondheid en op de effectiviteit van gezondheidsinterventies over de hele breedte van het gezondheidsdomein. Enerzijds werken we aan het toepassen en verspreiden van kennis over het bouwen aan gezonde sociale structuren in nieuwbouwwijken. Anderzijds werken we aan de verbinding tussen de opbouw van sociale structuren, en het betrekken van bewoners bij onderzoek. 

Gedurende de looptijd van Bouwen aan een gezonde gemeenschap (12 maanden) wordt een coördinator Wij(k)bouwen aangesteld vanuit de Gemeente Utrecht. Deze coördinator is verantwoordelijk voor het gezamenlijk opstellen van een plan van aanpak voor Wij(k)Bouwen. Dit gebeurt met bewoners en maatschappelijke en ontwikkelende partijen in Cartesius. Tijdens de looptijd wordt ingezet op community building door middel van sociale en ruimtelijke interventies en activiteiten. Daarnaast is het doel om aan het einde van de looptijd een toekomstbestendige structuur in de wijk te hebben opgebouwd, zodat de komende 5-10 jaar de community building kan worden voortgezet in de groeiende wijk.

GGD regio Utrecht is binnen het geheel trekker van het spoor kennisdeling.  

Het project loopt van juli 2024 tot juni 2025.

Bouwen aan een gezonde gemeenschap is één van de eerste concrete projecten onder het convenant Bouwen aan een gezonde wijk, welke is ondertekend door Cartesius Utrecht, Ballast Nedam Development, MRP, UMC Utrecht, Universiteit Utrecht, Gemeente Utrecht, NS Stations, Hogeschool Utrecht, Achmea Real Estate Syntrus, Portaal en CBRE Investment Management Netherlands.

In samenwerking met de al bestaande convenantstructuur van Bouwen aan een gezonde wijk, werken de volgende partners aan het door ZonMw gehonoreerde project Bouwen aan een gezonde gemeenschap: Gemeente Utrecht, Universitair Medisch Centrum Utrecht, GGD regio Utrecht, Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, het Cartesius ontwikkelconsortium MRP en Ballast Nedam Development, maatschappelijke partners en bewoners van de wijk Cartesius zijn samenwerkingspartners binnen dit project.

In juni 2025 zijn tijdens het Kennisatelier Bouwen aan gemeenschappen de eindresultaten gedeeld, bestaande uit:

Het boekje Stenen maken nog geen buurt (versie 2)

Dit boekje bundelt praktische lessen, inzichten en voorbeelden over hoe je samen met bewoners en organisaties werkt aan sterke sociale structuren in nieuwbouwbuurten. Hoe ontwerp je een buurt die ontmoeting stimuleert? Hoe benut je de kracht van bewoners en ondersteun je lokale initiatieven?

Na een eerste pilot in Leeuwesteyn is de aanpak verder verrijkt met ervaringen uit de nieuwbouwbuurt Cartesius. In nauwe samenwerking tussen inwoners, ontwikkelaars, kennisinstellingen en overheden zijn de inzichten verdiept en toegepast in de praktijk.

Het doel: van sociale aanpak een vast onderdeel maken van gebiedsontwikkeling. Want juist in de beginfase van nieuwe buurten liggen kansen voor het versterken van sociale cohesie, het terugdringen van eenzaamheid en het bevorderen van gezondheid.

Wil je de pdf van het boekje? Download het via deze link. Wil je een gedrukt exemplaar? Stuur een mail naar Martin Chaigneau (gemeente Utrecht): martin.chaigneau@utrecht.nl.

Dit onderzoeksproject wordt gefinancierd door ZonMw: projectnummer 11010032310009.