20 februari 2024

Forse toename meldingen onbegrepen gedrag

Mensen met onbegrepen gedrag zijn mensen die niet (voldoende) voor zichzelf kunnen zorgen, overlast veroorzaken en soms een gevaar vormen voor zichzelf of anderen. Dit onderwerp staat hoog op de agenda. Niet omdat de problemen veranderd zijn. De maatschappij is veranderd.

Door de wachtlijsten in de zorg, de energie- en wooncrisis is de druk bij deze groep mensen toegenomen en is er risico dat meer mensen in kwetsbare situaties terechtkomen of uitvallen.

Als je je zorgen maakt over iemand, kun je een melding maken bij het Meld- en Adviespunt Bezorgd (MAB) bij GGD regio Utrecht (GGDrU). Dit kan als je een vriend of familielid bent van de persoon, maar ook (zorg)professionals kunnen een melding maken. Het MAB publiceert nu de jaarcijfers van 2023. Hierin is een zorgwekkende trend te zien: het aantal meldingen nam fors toe. In totaal zijn 3.645 meldingen in 2023 bij het MAB binnengekomen. Dit zijn gemiddeld 70 meldingen per week. In 2022 waren dit 53 meldingen per week. Eén op de tien meldingen is gedaan door bezorgde burgers of buurtbewoners, de betrokkene zelf of door familie. Opvallend is dat het aantal meldingen afkomstig van de politie gestaag toeneemt van 39% in 2019 tot 80% in 2023.

Terugkerende meldingen toegenomen

In 2023 zijn in totaal 2.429 personen bij het MAB geregistreerd. Een derde hiervan is in de afgelopen twee jaar al eens eerder bij het team Openbare Geestelijke Gezondheidszorg van GGDrU aangemeld. Bij 24% is er per persoon meer dan één melding in 2023 binnengekomen (variërend van twee tot 26 meldingen). Het percentage personen met terugkerende meldingen ligt hiermee in 2023 hoger dan de jaren ervoor. Een andere opmerkelijke bevinding is dat bij circa driekwart van de meldingen de persoon in kwestie al hulp ontvangt. Als er al hulp aanwezig is, gaat het meestal om GGZ/verslavingszorg (43%).

Verschuiving in leeftijd

Mensen met onbegrepen gedrag hebben vaak complexe problematiek op meerdere levensgebieden; denk hierbij aan psychiatrische, sociale en somatische problemen, zoals verslaving of dementie. Sinds de coronacrisis en de quarantainemaatregelen is een verschuiving in leeftijd te zien. Zo neemt de categorie 18-34 jaar toe terwijl het aantal 65-plussers gelijk blijft.

De reden van aanmelding bij het MAB is vooral psychische problematiek (69%) en/of sociale problemen (41%). Bij 93% van de meldingen is hulpverlening ingezet, zoals het terugleiden naar de reguliere zorgverlener (52%) of het inzetten van hulp vanuit het sociaal team van de gemeente (28%).